دانشجوی دکتری تاریخ معاصر جهان اسلام، مجتمع تاریخ و سیرہ و تمدن اسلامی جامعه المصطفی العالمیه، قم
چکیده
مطالب پیشرو نقدی است بر کتاب «خاورمیانۀ بزرگ و خاورمیانۀ اسلامی». نویسندۀ کتاب ابراهیم متقی تلاش کرده در آن شاخصهای خاورمیانۀ بزرگ و خاورمیانۀ اسلامی را در ارتباط با سیاست و امنیت خاورمیانه، به تصویر بکشد. در نوشتار حاضر، چگونگی انعکاس نمادهای هویتی - فرهنگی خاورمیانۀ بزرگ و خاورمیانۀ اسلامی، تحلیل و نقد شده است. یافته‌های محوری این اثر نشان میدهد رویکرد مبتنی بر خاورمیانۀ اسلامی، انعکاس هویت‌یابی دینی و اعتقادی گروه‌های اجتماعی سرکوب شده در خاورمیانه است و رویکرد خاورمیانۀ بزرگ مبتنی بر اندیشه و سیاست گروه‌هایی است که برعرفی شدن سیاست در خاورمیانه، تأکید می‌کنند. درستی این دیدگاه، مورد تأمل قرار دارد؛ زیرا، اثر فوقالذکر از کاستی‌های ساختاری، روشی و محتوای مهم، رنج می‌برد. دو گفتمان (گفتمان خاور میانۀ بزرگ و گفتمان خاورمیانۀ اسلامی) هر یک‌شکل خاصی از اندیشه‌ها و رهیافت استراتژیک را در سیاست و امنیت خاورمیانه، به و جود آورده است.
)