بررسی نقش حمزه سیدالشهدا در جنگ‌های پیامبر (صلی‌الله علیه و آله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

حضور حمزه سیدالشهدا در نبردهای سپاه اسلام تا زمان حیات ایشان، بیانگر شجاعت بیش از حدّ او و پشتیبانی و حمایت او از اسلام و پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) است. حمزه سیدالشهدا، اولین پرچم‌دار اسلام شناخته شده است و با توجه به نقش پرچم و به‌خصوص لواء در جنگ‌های اعراب، این مسئله نشان از شخصیت ممتاز نظامی حمزه دارد. پرداختن به ابعاد شخصیت این صحابه گران‌قدر رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) و به‌طور خاص در بعد نظامی، ازآن‌جهت اهمیت دارد که سیره نظامی زمان صدر اسلام را به همراه مؤلفه‌های اصلی آن مورد بازنمایی قرار خواهد داد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم
  2. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی (ره)،1404ق.
  3. ابن اثیر، عزالدّین ابو الحسن علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دارالفکر، 1409 ق.
  4. ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمدعبدالقادرعطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1410 ق.
  5. ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت: دارالفکر، 1409 ق.
  6. ابن هشام، السیرة النبویة، تحقیق: مصطفی السقاءابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت: دارالمعرفة، بی تا.
  7. ابن‏ابى‏حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم (ابن ابى حاتم)، 13 جلد، مکتبة نزار مصطفى الباز - عربستان - ریاض، چاپ: 3، 1419 ه.ق.
  8. جواد علی، المفصّل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، 1976 م.
  9. ذهبى، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، بیروت: داراکتاب العربی، 1409 ق.
  10. سبحانی تبریزی، جعفر، فروغ ابدیت (تجزیه‌وتحلیل کاملی از زندگی پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله)، قم: بوستان کتاب، 1385 ش.
  11. سپهر،محمدتقیبنمحمدعلی، کیانفر، جمشید، ناسخ التواریخ هجرت، تهران: اساطیر، 1380ش.
  12. سپهری، محمد، ترجمه الصحیح من سیرة النبی الاعظم (سیرت جاودانه)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی، ۱۳۸۴ ش.
  13. شیبانی، محمدبن حسن، شرح السیر الکبیر، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1417 ق.
  14. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقرموسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین، 1360.
  15. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، تهران: بی‌نا، 1390 ش.
  16. طبری، محمدبن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دارالتراث، 1378 ش.
  17. ـــــ، تاریخ الطبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر، 1362 ش.
  18. عاملی، سید محسن امین، اعیان الشیعه، لبنان: دار التعارف، 1421 ق.
  19. عیاشی، تفسیرالعیاشی، محقق: رسولی محلاتی، تهران: العلمیة، 1380 ش.
  20. محدثی، جواد، آشنایی با اسوه‌ها، حمزه سیدالشهدا، قم: بوستان کتاب، 1394 ش.
  21. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، قم: دارالکتب الاسلامیه، 1315 ق.
  22. مفید، محمدبن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم: موسسه آل البیت، 1413 ق.
  23. واقدی، ابوعبدالله محمدبن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونز، بیروت: موسسه الاعلمی، 1409 ق.

24. یعقوبی، احمدبن محمدبن واضح، تاریخ الیعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: انتشارات علمی- فرهنگی،1389 ش