سیر تاریخی نوسازی سیاسی در افغانستان معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ تمدن و استادیار همکار جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

رسیدن به توسعه بدون نوسازی سیاسی امری ناتمام است. نوسازی سیاسی از مباحث مطرح و روز جوامع در حال توسعه بوده که زمینه­ی پیشرفت یک کشور در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی را مهیا می­کند. در تاریخ معاصر افغانستان تلاش­هایی برای نوسازی و توسعه سیاسی صورت گرفته است. هدف این نوشتار بررسی سیر تاریخی نوسازی و چگونگی روند آن در افغانستان است. روش بررسی توصیفی تحلیلی براساس آورده‌های کتابخانه‌ای است. یافته‌ها نشان می­دهد که تلاش برای نوسازی سیاسی از دهه هفتم قرن نوزدهم آغاز و با فراز و فرودهایی تا زمان حاضر ادامه یافته است. فعالان این عرصه روشنفکران و نخبگان جامعه به‌ویژه جریان مشروطه‌خواه بوده اما حاکمیت­های سیاسی تلاش بسیار کرده اند تا بازی‌گردان اصلی باشند و همانان نیز مانعی مهم در نیل به نوسازی و توسعه سیاسی در افغانستان بوده­اند. نتیجه­ی امر عدم پیشرفت این کشور در دیگر عرصه­ها از جمله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده است.

کلیدواژه‌ها


  1. اولیویه، روا (1377)، تجربه اسلامی سیاسی، ترجمه محسن شانه چی، تهران،الهدی
  2. آدامک، لودویک،(1384)، تاریخ روابط سیاسی افغانستان در نیمه نخست سده بیستم، ترجمه صاحب فاضل زاده، ج2، پاریس، بینا.
  3. آهنگ، محمدآصف،(1399)، تاریخ افغانستان، یادداشت‌ها و برداشت‌ها، کابل، نشر واژه.
  4. بیات، عبدالرسول، (1381) فرهنگ واژه‌ها، قم، موسسه اندیشه و فرهنگ دینی.
  5. پوهنیار، سید مسعود،(1379)، ظهور مشروطیت و قربانیان استبداد در افغانستان، کابل، نشر میوند.
  6. حبیبی، عبدالحی، (1372) جنبش مشروطیت در افغانستان، قم، صحافی احسانی.
  7. حسینی، محمود، تاریخ احمدشاهی، چ تصویری، به کوشش دوستمراد سید مرادوف، مسکو، ۱۹۷۴م
  8. حقجو، میرآقا،(1380)، افغانستان و مداخلات خارجی، قم، بینا.
  9. خسروشاهی، سیدهادی،(1379)، نهضت‌های اسلامی، تهران، انتشارات اطلاعات.
  10. خوافی، یعقوب علی،(1377)، پادشاهان متأخر افغانستان، پیشاور، بینا.
  11. دریح، محمد امین (1379)، افغانستان در قرن بیستم، پیشاور، کتابخانه دانش.
  12. رشتیا، سیدقاسم،(1377)، افغانستان در قرن نزده، پیشاور، مرکز نشراتی میوند.
  13. صیقل، امین،(1394)،افغانستان معاصر، کابل انتشارات سعید.
  14. طنین، ظاهر (۱۳۸۴)، افغانستان در قرن بیستم، ج دوم، تهران: طیف نگار.
  15. عبدالحمید، ابوالحمد،(1376) مبانی سیاست، تهران، نشر توس.
  16. غبار، میرمحمدغلام،(1383)، افغانستان در مسیر تاریخ، ج 1و 2، تهران، نشر جمهوری.
  17. فرخ، مهدی،(1372)، کرسی نشینان کابل، تهران، موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی.
  18. فرهنگ، میرمحمدصدیق، (1394)، خاطرات فرهنگ، تهران، انتشارات تیسا.
  19. فرهنگ، میرمحمدصدیق،(1374)، افغانستان در پنج قرن اخیر، قم، صحافی احسانی.
  20. مبارز،عبدالحمید (1377)، تحلیل واقعات سیاسى افغانستان: 1919ـ1969م، پیشاور، بینا.
  21. موسوی، سید عسکر،(1379)، هزاره‌های افغانستان، تهران، موسسه فرهنگی هنری نقش سیمرغ
  22. هاشمی، سیدسعدالدین،(1378) جنبش مشروطه‌خواهی در افغانستان، کابل، نشر میوند.
  23. هدی، میرمحمد حسن (بیتا)، گنجینه، تهران.