تحلیل علل سیاسی و اجتماعی محدودیت سفرهای زیارتی به حرم جعفر بن ابی‌طالب(ع) در اردن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی ‌اهل‌بیت(ع) تهران

چکیده

سرزمین اردن در تاریخ صدر اسلام به دلیل شهادت حارث بن عمیر، تنها فرستاده شهید پیامبر اسلام (ص)، و وقوع بزرگ‌ترین سریه دوران رسول خدا (ص)، یعنی نبرد موته که به شهادت جعفر بن ابی‌طالب و تعدادی دیگر از مسلمانان نخستین انجامید، اهمیت ویژه‌ای یافته است. مزار جعفر طیار، نخستین شهید از خاندان ابوطالب، در کرک اردن به‌عنوان مکانی مقدس و مورد احترام مسلمانان شناخته می‌شود. این مزار طی دوره‌های مختلف تاریخی بازسازی و توسعه یافته و امروزه به مهم‌ترین محل تجمع دوستداران اهل‌بیت (ع) در اردن تبدیل شده است. با این حال، زیارت این حرم به دلایل مختلف به‌طرز پرسش‌برانگیزی محدود و مهجور مانده است. در دهه‌های اخیر، مقامات امنیتی، گروه‌های فشار و جریان‌های تکفیری محدودیت‌های بسیاری در این زمینه ایجاد کرده‌اند. این نوشتار با هدف بررسی دقیق علل سیاسی و اجتماعی این محدودیت‌ها، به این نتیجه رسیده است که وابستگی دولت اردن به آمریکا و انگلیس در عرصه سیاست و اقتصاد، این کشور را به یکی از مراکز اصلی سیاست‌های فرقه‌گرایانه، شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی در منطقه تبدیل کرده است. در این میان، سیاست‌های فرقه‌گرایانه حکومت پادشاهی، فشار گروه‌های تندرو و حملات جریان‌های تکفیری، همگی در ایجاد محدودیت‌های فعلی برای زیارت حرم جعفر بن ابی‌طالب (ع) نقش مؤثری داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها