تحلیل شاخصه های «جاهلیت» در گفتار جعفر بن ابی‌طالب(ع) و انطباق آنها با جاهلیت مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس و طلبه سطح چهار جامعة الزهراء(س)

2 هیئت علمی و استادیار جامعة المصطفی(ص).

چکیده

بر اساس اسناد موجود، بخشی از سخنان جعفر بن ابی‌طالب(ع) در دیدار با نجاشی به باورها و رفتارهای نادرست اعراب دوران "جاهلیت اولی" اشاره دارد؛ جامعه‌ای که در آن، به‌جای حق و استدلال، باطل و سفاهت بر همه امور سایه افکنده بود. با توجه به تکرار ویژگی‌ها و عملکردهای امت‌ها در طول تاریخ، بی‌تردید شناخت شاخصه‌های دوران جاهلیت پیشین و شناسایی نمودهای آنها در "جاهلیت مدرن" در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی و زمینه‌سازی دولت جهانی مهدوی نقشی اساسی ایفا خواهد کرد. این مقاله، که به روش توصیفی-تحلیلی تدوین یافته است، در پی پاسخ به این پرسش است که: شاخصه‌های "جاهلیت اولی" مطرح‌شده در گفتار جعفر بن ابی‌طالب(ع) چیست و چگونه با جاهلیت مدرن قابل انطباق است؟ نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که بر اساس گفتار این صحابی بزرگ نبوی، جاهلیت اولی در نقطه مقابل توحید قرار داشته و ملازم با انکار ولایت و حاکمیت خداوند بوده است. شاخصه‌های مهم این جاهلیت شامل بت‌پرستی، مردارخواری، گسستن پیوندهای خویشاوندی، ولنگاری، بدرفتاری با همسایگان، و ظلم به ضعیفان می‌باشند؛ تمامی این موارد، با جلوه‌ای تازه و در پرتو شعارهای فریبنده‌ای همچون اصالت انسان، اصالت عقل، اصالت ماده، اصالت علم و تجربه، آزادی جنسی و... در جاهلیت مدرن نیز خودنمایی می‌کنند.

کلیدواژه‌ها