دکتری تاریخ معاصر جهان اسلام مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی (جامعة المصطفی العالمیه)
چکیده
از مفاهیمی که در اوایل قرن بیستم در ادبیات دین‌پژوهی و سیاسی بسیار به کار گرفته شده است، واژه «بنیادگرایی» است. این واژه در اوایل فقط برای فرقه پروتستان‌های انجیلی در آمریکا کاربرد داشت ولی امروزه معمولاً از سوی غربیها برای اشاره به برخی از جنبش‌های اسلامی به کار می‌رود. در این نوشتار چیستی و سیر تحول بنیادگرایی اسلامی از دیدگاه دکمجیان موردبررسی قرار می‌گیرد و به این سؤال پاسخ میدهد که چیستی بنیادگرایی اسلامی از دید هرایر دکمجیان به‌عنوان یک شرق‌شناس چیست و سیر تحول آن چگونه بوده است؟ نتایج بررسیها نشان میدهد که دکمجیان بنیادگرایی اسلامی را مترادف با رنسانس اسلامی، بیداری اسلامی، تجدید حیات دینی می‌داند و معتقد است که بنیادگرایی اسلامی دارای ویژگی ادواری است یکی از عمده‌ترین رهیافت‌ها در تحلیل شرایط و علل پیدایی جنبش‌های اسلامی معاصر، رهیافت زمینه گرا و کثرت‌گرا است. دکمجیان از محیط عربی- اسلامی با عنوان محیط بحران یاد می‌کند و معتقد است که جهان اسلام، بیش از دو قرن شاهد بحران اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و از همه مهم‌تر روحی بوده است.
)