دانش‌پژوه دکتری تاریخ تشیع، جامعه المصطفی العالمیه.
چکیده
کیش اسماعیلی از آغاز پیدایش خود در تاجیکستان نیز نفوذ پیدا کرد و در دهه پایانی قرن سوم هجری، فعالیت این مذهب در آن دیار اوج گرفت. ناصرخسرو از سال 444 تا 481ق در بلخ و بدخشان، به‌عنوان داعی و حجت به تبلیغ آیین اسماعیلی مشغول بود و بزرگ‌ترین نقش را در ترویج و گسترش کیش اسماعیلی در تاجیکستان قرن پنجم هجری داشته است. در هنگام حمله مغول به تاجیکستان، مناطق بدخشان که در حصار کوه‌ها بودند، از بلیه‌ی مغول مصون ماندند. بنابراین، بدخشان پناهگاهی شد برای اسماعیلیان نزاری و به گنج‌خانه نوشته‌ها و آثار ایشان مبدل گشت. در مورد تاریخ جدید اسماعیلیان تاجیکستان اطلاعات فراوانی در دست نیست. در مجموع، اسماعیلیانِ تاجیکستان در دوره‌های اخیر از لحاظ علمی و فرهنگی در انحطاط افتادند و در عقایدشان خرافات بسیار راه یافت. آنان در مورد حضرت علیA. و امامان اسماعیلی‌شان غلو می‌کنند و معتقد به نوعی حلول و تناسخ در مورد ائمه‌اند و به احکام شرعی نیز چندان پایبندی ندارند. در این تحقیق سعی می‌شود تا با به کارگیری روش توصیفی – تحلیلی روایت روشنی از اسماعیلیان تاجیکستان با توجه به گذشته تاریخی آن‌ها ارائه شود.
)